El homenajeado: Manuel María, un polémico poeta del nacionalismo radical

Dedican el Día de las Letras Gallegas a quien proponía defender el idioma 'a metrallazos'

Este martes, día festivo en Galicia, se celebra el Día de las Letras Gallegas. Este año la Real Academia Gallega ha decidido dedicarlo a Manuel María, un poeta nacionalista de izquierdas.

El nacionalismo acepta 'defender el gallego' como pretexto para agredir al discrepante
Homenaje del PP a un libro que aprobaba dar palizas a los que gritan 'Viva España'

Concejal en el partido que era el socio gallego de Herri Batasuna

Entre 1979 y 1982 Manuel María fue concejal del Bloque Nacional-Popular Galego (BNPG) en Mondoñedo. El BNPG fue la coalición de partidos nacionalistas de ultraizquierda que dio lugar al BNG. Dicho partido rechazó el Estatuto gallego y también la Constitución Española. De hecho, sus diputados fueron expulsados del Parlamento de Galicia por negarse a acatar tanto el Estatuto como la Constitución. Entre los aliados del BNPG estaba Herri Batasuna, el brazo político de ETA. No era una alianza para asuntos puntuales: "Durante la transición, el entonces llamado Bloque Nacional-Popular Galego no condenaba los atentados de ETA e invitaba a sus actos a miembros de Herri Batasuna", recordaba el diario El País en 1993. En 1980, el BNPG se desmarcó del resto de fuerzas políticas ante el asesinato del guardia civil Ricardo López Castiñeiras a manos de los GRAPO en La Coruña, ausentándose del funeral y de la multitudinaria manifestación de rechazo al atentado que se celebró en dicha ciudad, a la que asistieron 15.000 personas.

Un poema que proponía defender el idioma 'a metrallazos' y 'a puñetazos'

El pasado sábado Gloria Lago, presidenta de Galicia Bilingüe, dedicaba un artículo a Manuel María en el que recordaba uno de sus poemas más famosos, titulado "Canción para cantar todos os días". Podéis leerlo entero en el blog de Gloria, yo me limitaré a copiar la primera estrofa. Ojo a lo que pongo en negrita:

Hai que defender o idioma como sexa
Con rabia, con furor, a metrallazos
Hai que defender a fala en loita rexa
con tanques, avións, e a puñetazos.

Ésta es la traducción el español:

Hay que defender el idioma como sea
Con rabia, con furor, a metrallazos
Hay que defender el habla en lucha regia
con tanques, aviones, y a puñetazos.

Este violento mensaje ha sido repetido una y otra vez por el nacionalismo de ultraizquierda. A modo de ejemplo, lo publicaba en marzo la revista "Terra e Tempo" de la UPG (el núcleo maoísta del BNG), y el nacionalismo aún más radical incluso ha hecho pancartas con ella, como la que se ve en esta foto publicada en 2015:

'Defender el gallego', según el nacionalismo, incluye agredir al que discrepa

El separatismo gallego no se ha limitado a recitar el poema, sino que lo ha llevado a la práctica. Y no tengo que echar mano de testimonios de terceros para dar fe de ello. En febrero de 2009 miles de simpatizantes de Galicia Bilingüe nos manifestamos en Santiago para defender la libertad de idioma. Defendíamos que cada gallego pueda relacionarse con la administración en la lengua oficial de su elección -para los que aún no se han enterado, Galicia tiene dos lenguas oficiales: el gallego y el español-, y que las familias pudiesen elegir la lengua de escolarización de sus hijos, sin imposiciones. Independentistas radicales, como siguiendo los versos de Manuel María, atacaron a manifestantes y policías a puñetazos, a pedradas y a botellazos. Al menos dos agentes y un manifestante resultaron heridos, y diez de los agresores fueron detenidos. Xosé Manuel Beiras, entonces dirigente del BNG, justificó las agresiones. Unos años más tarde, cuando algunos de esos violentos fueron llevados ante un tribunal por aquellos hechos, grupos nacionalistas apoyaron a los acusados afirmando que se limitaban a "defender el gallego". Defender su imposición, en todo caso, tal como lo había aconsejado Manuel María: a puñetazos.

Feijóo ya homenajeó a Castelao, que apoyaba el uso de la violencia

Pero si ya es grave que en una democracia haya personas que justifican el uso de la violencia para defender un idioma, lo más alarmante es comprobar que varios centros educativos públicos gallegos proponen ese poema a sus alumnos. Lo hacen con el dinero de todos los contribuyentes y, me temo, ante la ignorancia de muchas familias y con el consentimiento de quienes dirigen la enseñanza pública en Galicia. ¿Tiene algo que decir el gobierno de Núñez Feijóo sobre el hecho de que colegios públicos adoctrinen a niños en el nacionalismo más fanático e intolerante? No espero respuesta, sinceramente. Si algo ha demostrado el actual presidente de la Xunta es su tremenda capacidad para asumir, con toda naturalidad, lo más aberrante del nacionalismo gallego. A modo de ejemplo, hace dos años Núñez Feijóo ensalzó el libro "Sempre en Galiza" de Castelao, en el que aprobaba dar palizas a los que gritan "Viva España", que tachaba a los españoles de gitanos y afeminados y que justificaba la imposición de las ideas nacionalistas "incluso por la fuerza". Y algunos aún me preguntan cómo es que me niego a votar al Partido Popular...

No te pierdas las novedades y contenidos que te interesan. Recibe gratis el boletín diario en tu correo electrónico:

Comentarios:

  1. francisco barxa iglesias

    Fun cáseque un fanático do galego. Cando algúns galeguistas de Nós, alá por os sesenta-setenta proetenderonmetermo por os camiños do nacionalismo independentista lisquei a fuxir do entramado. Ata ese intre xa publicara tres pequenos exemplares cando casi ninguén sabía escribir en galego. Animado por Cunqueiro, Blázquez, Casares… e otros fixen un esforzoe seguín a escribir en galego.
    Un día popei con Ferrín e Darío Cabana. A súa ollada era inimiga. E xa podedes ver o resultado: Ferrín liado coas Mareas Terroristas- separatistas e Cabana case case… Eu vou tirando por a dereita, coma bon conductor, sin fixarme moito nas curvas.
    O galego xa non me entusiasma, porque, a pesares de presentar orixinais, ninguén os quixo publicar… Fraixanes en Xerais, Bieito en Ir Indo… Nin tan xiquera en Nova Galicia, moi amigos de Rivas, inda que non tanto de Barxa…
    As mensaxes de Manoel Mª eran directas á rebelión… e vexo que son moi ben recibidas por a Esquerda, cousa que non aconteceu co anterior agasallado por tintes franquistas… Se vos digo a verdade… para min o galego é un peido con moi mal cheiro, que fede a negocio e política separatista… Parece que só é correcto o que falan os «galizos» e non o dos galegos….
    ¡¡Feliz Día das Letras Universais!!

  2. Discrepo. Estos totalitarios no van a conseguir que odie la lengua gallega, porque también es mía. Me niego a que se apropien de ella, y me niego a odiarla por su culpa. Por los que siento un enorme rechazo es por quienes invocan una lengua como pretexto para pisotear las libertades individuales.

  3. pacococo

    En España no existe ningún tipo de nacionalismo hasta final del XIX con el fin del «imperio». A partir de ahí surgen los regionalistas catalanes y el orate de Sabino Arana, más enfermo mental que otra cosa.

    Como realmente no existe una diferencia entre las regiones, tuvieron que recurrir al idioma, convirtiendo al idioma en seña de identidad y provocando el odio, de ellos hacia el español y del resto hacia el idioma, lo que sirve para decir aquello de «¿veis como nos odian?»

    La primera parte la han conseguido, ellos odian al español, pero la segunda parte no. La mayoría de nosotros no odiamos a los idiomas ni a la gente que los usa, ni siquiera a los abducidos nazionalistas. No se puede odiar a los necios ignorantes manipulados. Y a los manipuladores, como delincuentes, tampoco, sólo que les caiga el peso de la ley.

    Pero esto no es más que la justificación para desintegrar España. No sé quién se beneficiará con eso. Las naciones de nuestro entorno no, porque es mejor comerciar con un país rico que con varios pobres. La casta, puede que con varios países con gobiernos «populares» puedan medrar bien, pero eso es ruina porque en poco tiempo esos países quedarán en la ruina. Pero parece clara la intención de desmembrar.

    No voy a decir nada de D. Alberto, porque ya lo he dicho otras veces. Y ese impresentable quiere ser el sucesor de su paisano.

    Francisco Barxa

    No seré yo quién censure a nadie por utilizar el idioma que le parezca oportuno, pero si el idioma es el medio para comunicar nuestras ideas, debemos utilizar uno que entienda la mayoría de la gente. Claro que tal vez el comentario se dirige sólo a Elentir.

  4. pilar blasco

    opino que los gobiernos constitucionalistas, como se dice ahora, que han gobernado siempre Galicia, no han hecho nada para impedir o neutralizar esta marea suicida y furibunda de extremistas, de la lengua y de todo. Ni Feijoo ni los ateriores. Más bien a su modo los han fomentado. Ahora ya casi es demasiado tarde

  5. pilar blasco

    Como lingüista opino que el gallego actual ya no merece tanta defensa. Si estuviéramos hablando del gallego de las Cantigas de Curros Enríquez o del de Rosalía… aún habría esencias que defender. Pero mal que les pese, el castellano ha entrado con fuerza en el último siglo en el gallego, como es natural por razones obvias, y ha difuminado los límites entre ambas. Y los políticos con sus manazas también han contribuido a la forzada unificación de los dialectos y variantes naturales, de manera que los jóvenes gallegos no hablan esa lengua que tantos odios y enfrentamientos está causando. Todo es falso, las intenciones de estos galleguistas de la metralleta son iguales que las de los batasunos, terra lliure, etc. Me gustaría saber a dónde de verdad quieren ir a parar estas ordas consentidas y aun amparadas por el poder

  6. Me gusta que salgan a la luz las noticias, aunque estas en si me den rabia, me den asco y me preocupe el que los responsables en el poder , hagan oídos sordos a loe temas que sobre todo hacen de menos a ESPAÑA. Todos esos individuos que ( aunque no lo sean ) si parecen sordos; deberían de ser olvidados de una vez por los votantes y tener que empezar a ganarse el sustento de una puñetera vez en su vida, cosa que nunca han hecho.

  7. Alexandre Xavier Casanova Domingo

    Ola a todos.
    Coma membro da asociación informal “Disidentes en galego”, cuxa descrición (con enlace internético) figura abaixo, quería puntualizar unhas cousas que son case truísmos ou chavóns (en castelán: perogrulladas). Mais, non polo seren, diremos que non cómpre, nin ás veces, reafirmalo obvio, coma con certa señardade albiscaba un bardo xermánico.
    As linguas non son e non poden ser (imposibilidade metafísica) ouxeito de ataques ou defensas. Porque, de seu, non son máis ca fonemas, palabras, oracións, regras de composición, alfabetos e demais elementos necesarios prá comunicación.
    Así, atacar ó galego, ó castelán, ó chinés, ó esperanto, etcétera, é imposible.
    O que si é posible, abofé, é atacalo uso dalgunha destas linguas ou dalgunhas formas lingüísticas típicas nestes idiomas.
    Naturalmente, os conflitos diglóticos non son fundamentalmente lingüísticos ou comunicativos, senón conflitos sociopolíticos.
    Vexamos un exemplo histórico recente.
    Cando a república báltica da Estonia logra a independencia da Unión Soviética, no ano 1991, houbo unha serie de medidas (xa encetadas baixo a crecente autonomía nos derradeiros anos soviéticos) contra a poboación de orixe rusa, que loxicamente era rusófona na súa práctica totalidade. O 40% da poboación estonia era rusófona no momento da independencia, e se falamos dun certo grao de coñecemento pasivo e incompleto do ruso, probablemente iso abranguería ós dous terzos da poboación.
    Lingüisticamente, o ruso e o estonio son completamente inintelixíbeis un co outro, agás os numerosos vocábulos comúns por influencia mutua (sobre todo do ruso no estonio), cultismos, etcétera. A comparación é coma do éuscaro co galego, ou co castelán. O ruso é unha lingua eslava, e o estonio unha lingua finoúgria, emparentada co finlandés. Sendo pois dúas linguas de familias lingüísticas moi diferentes, a aprendizaxe dunha dende a outra resulta moi difícil.
    O paralelo máis transparente, na España, dase na obriga xurídica de falar éuscaro ós profesores e outros funcionarios da Comunidade Autónoma Vasca (no español Reino de Navarra ou no País Vasco Francés as cousas son moi diferentes). Como nese momento (arredor do cambio de milenio, ano 2001 e anos posteriores) só a terceira parte da poboación no territorio ouxeito da lei fala éuscaro, a consecuencia foi o despido ou a escedencia forzosa pra moitos profesores, incapaces de chegar ó nivel educativo mínimo esixido de éuscaro; unha lingua que xamais falaron, polo xeral. Non era propiamente un asunto lingüístico, senón un choque de intereses sociais, económicos e políticos, pois nese territorio, o nacionalismo vasco (frecuentemente independentista, e mesmo terrorista no pasado recente) posúe un dominio político innegábel deica hoxe. I ese nacionalismo fai do éuscaro un perenne sinal de identidade, ó que non pensa renunciar.
    O paralelo continúa cos rusófonos da Estonia. As medidas políticas, lexislativas i económicas tomadas polo nacionalismo estonio xa oficialmente no poder, tendían sen dúbida a forzar á poboación rusa a integrarse completamente na sociedade estonia non rusa… ou a emigrar de volta á Nai Rusia.
    En principio, os rusos que non acreditaran suficiente coñecemento do estonio tralo preceptivo esame académico, quedarían sen nacionalidade… apátridas no seu propio país, mesmo se naceron nil. É dicir, a mesma política de xenreira contra a lingua non favorecida polo poder estatal do momento, que veño de indicar na Comunidade Autónoma Vasca, pero incomparablemente máis radicalizada, poilo contesto político permitía iso; a Comunidade Autónoma Vasca, malia súa amplísima autonomía interna, é una entidade subestatal española, que non pode política nin xurídicamente quitalo dereito de cidadanía ós que non falan éuscaro, o cal si que podía facer a xa plenamente independente (e protexida militarmente pola Alianza Atlántica) República da Estonia cos que non falaran estonio.
    Os rusófonos non foron masivamente espulsados da Estonia, polo evidente escándalo político interno, polas protestas dos aliados da Estonia (a Alianza Atlántica e a Unión Europea) e polas represalias económicas da poderosa Rusia a favor dos seus fillos etnolingüísticos. De todos xeitos houbo moitas espulsións, tipicamente disfrazadas de emigración voluntaria á Rusia, e unha parte importante da poboación rusófona quedou sen nacionalidade, privada de plenos dereitos políticos i en gran precariedade socioeconómica.
    De feito, pouco antes da independencia, na capital do país, Riga, o 70% da poboación era rusófono, non estonófono precisamente.
    Probablemente, en canto quede asegurada realmente a independencia do país, case tódolos rusófonos estonios nativos adquirirán a nacionalidade estonia. Iso si, co requisito formal de falar estonio, que de todos xeitos é a lingua obrigatoria do ensino hoxe na república báltica, en clara substitución do marxinado ruso.
    No caso da independencia da Galicia española, da Cataluña española ou da Comunidade Autónoma Vasca, seguro que veríamos conflitos xeolinguísticos e glotopolíticos paralelos, aínda que non iguais, porque as situacións son moi diferentes en cada caso. A fin de contas, na Irlanda independente o irlandés (gaélico) non medrou, senón en xeral todo o contrario, e hoxe o número de falantes fluídos de irlandés na República de Irlanda é menor do 5%. En histórica retranca… un dos bos negocios irlandeses hoxe, ¡é a organización de estadías pra aprender inglés (que nunca irlandés) na Irlanda independente!
    Canto ó Himno Galego, o seu carácter xeral de marcha militar é evidente en letra e música, compartindo con outro célebre himno nacional, A Marsellesa (himno francés) a inimizade aberta, mesmo sanguenta, contra os inimigos da patria. Isto é máis evidente aínda lendo o poema “Os Pinos” enteiro. A ideoloxía machista i etnicista do Eduardo Pondal non é ningún segredo prós estudiosos da súa obra… nin o feito de que, mentres compuña os seus versos en galego, falaba deles decote… ¡en castelán!
    Con isto e moitas outras cousas, entre elas a belicosidade lingüística manifesta no meu paisano monfortino, e homenaxeado este ano no Día das Letras Galegas, podedes ver que non tódolos que usámolo galego coma lingua habitual de cultura (en substitución do castelán, ou do inglés, ou doutra lingua calquera) somos necesariamente nacionalistas galegos de esquerda, nin tan sequera necesariamente nacionalistas galegos.
    Nin tampouco necesariamente contrarios ó nacionalismo galego.
    O problema sociolingüístico actual, cando usámola lingua nacional tradicional galega, é que a súa promoción foi practicamente secuestrada e monopolizada polo nacionalismo galego máis ou menos de esquerda, no campo académico, universitario, sindical, editorial, político, relixioso, etcétera. Por exemplo, se un sinala que o esmagamento diglótico do galego baixo o castelán, esmagamento que continúa e non é trivial, vai acompañado de prácticas diglóticas polo mesmo nacionalismo galego, que non publica ciencia esperimental internacional nunca en galego (e moi raramente en castelán, pois pra iso prefere o inglés, máis rendible económica e academicamente)… o resultado adoita selo veto permanente. Nin prazas académica ou profesorais, nin publicar culturalmente, nin nada diso, falando de cultura en galego.
    Claro que facer cultura con certa visibilidade na outra lingua que ten abondosos falantes nativos na nación galega hai polo menos tres séculos e medio, é dicir, o castelán, tampouco é fácil. Mais, polo menos, neste caso non hai unha mafia académica e política que o teña todo controlado e que dite abertamente que, se non pasas polas súas normas e polo seu pensamento único, non es nada nin terás presenza pública.
    En fin, coma dicía ó principio, aí vai a referencia da asociación informal dos que, facendo cultura en galego, non estamos en comuñón con estas prácticas mafiosas e monopolistas, con este xeito de pensamento único en galego.
    Cordialmente, do Alexandre Xavier Casanova Domingo, tampa electrónica trigrupo @ yahoo. es (trigrupo arroba yahoo punto es).

    ———-

    Disidentes en galego.
    Os disidentes en galego discrepamos, por un lado, dos que sosteñen que o galego é unha lingua de pouca categoría, aceptable se o seu uso queda subordinado ó castelán na Península Ibérica e ó inglés no mundo en xeral. Por outro lado tamén discrepamos dos que sosteñen que falar galego é un deber patriótico na necesaria construción permanente da nación galega, e dos que opinan que o castelán non é unha lingua galega malia levar séculos de uso con moitos falantes nativos na Galicia.
    Así que os membros da asociación informal e gratuíta “Disidentes en galego” reivindicámolo noso dereito a disentir de todo isto. E, por suposto, disentimos do monopolio fáctico exercido polos nacionalistas galegos sobre a cultura en galego, e sobre todo tipo de subvencións e apoios económicos á creación en galego.
    Un nacionalista español pode falar ou escribir en galego e non por iso cambia de ideoloxía. Igual que un nacionalista galego independentista non deixa de ser arredista cando fai propaganda en castelán do seu proxecto político.
    Pra nós, que queremos unha cultura en galego máis ceibe, máis ampla, máis interesante internacionalmente, cómpre salientar con serenidade e claridade que unha lingua é só un xeito de falar, que non leva implícita ningunha ideoloxía, especialmente que falar galego non implica ser nacionalista galego, nin de esquerdas nin anticapitalista. O galego é pra tódolos que pretendan falalo. Mesmo prós que din que a Galicia non é unha nación, senón só unha rexión española.
    Admítense tódalas opinións se van en galego.

  8. Hay una diferencia fundamental entre el caso de Estonia y lo que tenemos en España, y es que el régimen de Stalin no sólo llevó a cabo una rusificación forzada de la población estonia, sino que deportó a buena parte de ella, lo mismo que ocurrió en Lituania, Letonia y la zona oriental de Polonia ocupada por la URSS, y repartida entre Bielorrusia y Ucrania. Estas deportaciones en masa constituyen un crimen de genocidio legalmente hablando. En España no se produjo nada igual, ni por asomo.

    Desde luego, las autoridades de Estonia se equivocan al llevar a cabo una política de exclusión, pues si bien la rusificación fue muy violenta, estamos hablando de hechos de hace 70 años, y los actuales habitantes rusófonos del país no tienen ninguna culpa de ello.

  9. Alexandre, tal como me has pedido, he sustituido el contenido de tu primer comentario.

  10. Alexandre Xavier Casanova Domingo

    Ola de novo ó Elentir e a todos.
    Comezarei esta mensaxe cunhas notas formais e pasarei axiña ó fondo.

    Primeiro, indico que as erratas da miña mensaxe anterior xa parecen corrixidas, coa excepción da construción «O 40% da poboación estonia era rusófona no momento da independencia», que realmente debe ser, por concordancia de xénero gramatical, «O 40% da poboación estonia era rusófono no momento da independencia»; eis, substuíndo «rusófona» por «rusófono». Abondaría con facer este pequenísimo cambio.
    ¿E por que? Porque, falemos galego, castelán, turco, quechua ou o idioma que sexa, cómpre facelo con corrección. A incultura oral i escrita, hoxe máis rechamante polas facilidades de publicación internética, é totalmente inadmisible. A un bo fondo corresponde case sempre unha boa forma.
    Logo observo, Elentir, que o teu blogue funciona baixo censura previa, hoxe disimulada baixo o eufemismo (e inadmisible anglicismo semántico cru) «moderación». En verdadeiro castelán, «moderar», coa súa familia lécsica derivada, é o contrario de «radicalizar». Utilizar, en castelán, o verbo «moderar» coma sinónimo de «censurar», é un noxento caso de espánglix (espanglis).
    E, alén de cuestións de estilo, o problema é que un blogue baixo censura previa é un blogue que non pode funcionar plenamente ben nos asuntos polémicos. Claro que o insulto e o ataque persoal non se poden admitir nestes debates; mailo problema é que esta situación, a censura previa, na práctica implica sempre ou cáseque sempre unha censura de ideas. Por iso evito iso nos foros internéticos pra debate nos que ingreso ou ós que creo eu mesmo. A filosofía, a diferencia da propaganda ideolóxica, toma en conta os choques de intereses, a parcialidade das visións e a estrutura de poder socioeconómico.

    En fin, coma veño de prometer, vou ó fondo.
    A Historia é sempre un saber complexo, que non se presta á típica simplificación interesada das ideoloxías políticas. Por iso a Historia crítica e globalizante é pouco gorentosa, polo xeral, ós nacionalismos, sexan nacionalismos institucionalizados e triunfantes coma o ruso ou o español, sexan nacionalismos menos potentes ou mesmo fracasados, coma o portorriqueño, o esloveno ou o curdo.
    Pra empezar, coa túa propia argumentación, Elentir: a rusificación da Estonia tivo, si, uha parte forzada, mais non enteiramente forzada, e na castelanización ou na portugalización nos territorios ibéricos (incluíndo despois ás illas Baleares, as Canarias, os Azores e maila Madeira) hai tamén unha importante parte de violencia, deportacións, roubo de terras ós nativos, etcétera. Calquera Historia con pretensións científicas de non ser mera propaganda dirá isto sobre os feitos históricos nos territorios do mar Báltico e nos territorios da Península Ibérica.
    Os procesos non son paralelos, e a violencia masiva contra as poboacións autóctonas é moito maior nos territorios bálticos ca nos territorios ibéricos.
    Aquí, interésame sobre todo, matizalo proceso báltico.
    A innegable violencia contra a poboación báltica non eslava non comezou precisamente coa Segunda Guerra Mundial. O espansionismo ruso, dende o século XVII, está inzado de batallas, presión económica, migracións forzadas ou dirixidas, etcétera. E non só dende o lado ruso, pois mesmo a capital rusa, Moscova, chegou a estar ocupada un curto tempo por tropas bálticas polacas.
    Por iso a rusificación étnica e lingüística da Estonia ten xa unha longa Historia cando comeza a Segunda Guerra Mundial. E, polo Oeste, a xermanización ou prusificación etnolingüística tiña tamén unha longuísima tradición. Daí o reparto e a loita polos países bálticos entre a Alemaña e a Rusia na primeira fase da Segunda Guerra Mundial.
    Na Estonia en concreto, a lingua alemana e a lingua rusa tiñan falantes nativos consolidados había séculos. Porque había colonos rusos e prusianos alí, dende varios séculos atrás.
    No pasado, amais, o territorio dos cinco Estados bálticos independentes actuais (a Letonia, a Estonia, a Lituania, a Polonia e a Finlandia) era considerablemente maior có actual, i ese territorio báltico non ruso foi logo anecsionado pola Rusia. E houbo na zona máis territorios independentes de feito ou de dereito, alén das pretensións territoriais bálticas da Noruega, a Suecia e a Dinamarca.
    O Imperio Ruso alcanza a súa máxima estensión o ano 1866, antes da venda, moi barata, da Alasca ós Estados Unidos, no ano 1867.
    E a Estonia concretamente, pertenceu ó Imperio ruso durante máis de dous séculos, dende o ano 1710 deica o ano 1921. En tan longo período, loxicamente, a rusificación foi intensísima. A iso hai que engadila nova rusificación dende o ano 1940 deica o ano 1991.
    E aquí chega o fundamental.
    Os Estados Unidos e o Imperio ruso chegan á súa mácsima estensión no século XIX. Procuraron, sempre que poideron, a anecsión directa de territorios, ou senón a adquisición por conquista militar, colonización demográfica, presión diplomática e incentivos económicos. Naturalmente, nos territorios onde a súa influencia era xa máis feble, nos límites da súa forza xeopolítica, tiveron algunhas derrotas, sendo célebres a derrota das forzas infiltradas irregulares ianquis contra o réxime revolucionario cubano na baía de Cochinos o ano 1961, e a derrota do exército ruso soviético (formado principalmente por desmotivados e forzados recrutas da mili) o ano 1989 no Afganistán, pouco antes da desintegración da Unión Soviética.
    Mailos dous imperios non por iso cesaron nunca nos seus intentos espansionistas, baixo unha ideoloxía ou baixo outra.
    Así, no Porto Rico, onde as circunstancias favorecían maila colonización, o territorio quedou de feito incorporado coma dominio estadounidense, e os sucesivos referendos de autodeterminación alí sempre se celebraran e celebrarán baixo presenza militar do ocupante. Claro está, nesas condicións non deron nin probablemente darán coma resultado a independencia do Porto Rico, en contraste coa vecina Cuba, tamén ocupada moitos anos polos Estados Unidos. Neste último caso, a resistencia nacional era moito maior, as condicións xeográficas favorecían maila persistencia dos mambises (guerrilleiros independentistas, primeiro contra a España e logo contra os Estados Unidos), as capacidades económicas do territorio, cun grao de riqueza moi alto prá Hispanoamérica o ano 1959 (comezo da revolución independentista, logo tamén revolución comunista) permitían unha autonomía internacional considerable, e finalmente a alianza coa poderosa Rusia, que chegou a ter cabezas nucleares en territorio cubano, impedia un desembarco militar ianqui aberto, quedando a base militar ianqui de Guantánamo na Cuba como mero posto de espionaxe, enlace de tropas ou material bélico, e nó de comunicacións. Na actualidade, os rusos posúen unha base con funcións similares na Cuba, i é evidente que os rusos non a deixarán se non hai plena cesión de Guantánamo ó goberno cubano. O ouxeitivo real do réxime estadounidense era a incorporación da Cuba ós Estados Unidos, cousa que se fixo evidentemente imposible a partir do ano 1971, pola consolidación da Revolución Cubana e o grande aumento de poboación na illa, o cal aumento facía inviable xa unha colonización demográfica dende a veciña península estadounidense da Florida. Cunha mesma pretensión ianqui nambas illas caribeñas, pois, eila anecsión, os resultados foron moi diferentes, eis triunfo no Porto Rico e fracaso na Cuba, dadas as circunstancias e a acción dos protagonistas históricos en cadanseu caso.
    Unha diferencia histórica importante entre ambolosdous imperialismos, é que o imperialismo estadounidense, dende os fracasos militares e xeopolíticos da Cuba e mailo Vietnán, xa non intenta incorporacións territoriais directas, preferindo relacións de vasalaxe económico e de alianza política estreita. Así, os Estados Unidos xa non intentan mercala Baixa California ó México, senón condicionar e controlala política mexicana (sobre todo en asuntos económicos), igual ca condicionar e controlala política do Afganistán nas áreas non controladas polos talibáns, os cales continúan sendo moi poderosos alí. En cambio, o imperialismo ruso nunca deixou de intentar espansións territoriais, e no devandito Afganistán en concreto, coa súa fracasada influencia ideolóxica, política e militar, buscaba claramente realizalo veño soño zarista de acceder ó Mar Índico. Por aí vai tamén a súa presenza turística, comercial ou directamente militar no Chipre, a Siria ou a India. Como por aí foi a súa presenza militar, política, económica e ideolóxica no extinto Pacto de Varsovia prá Europa Oriental. Como por aí foi a súa presenza nas guerras civís recentes da España e, logo, da Grecia, en cadansúa nación apoiando ó bando comunista, pra acceder ó cobizado mar cálido Mediterráneo.
    Así, na Península da Crimea, o referendo de reincorporación á Rusia (ano 2014) tamén se celebrou baixo ocupación militar rusa, que dificilmente admitiría un resultado contrario ós seus intereses. E, naturalmente, as outras dúas linguas tradicionais na Península da Crimea, o ucraíno (lingua eslava) e o tártaro da Crimea (semellante ó turco) quedaron rapidamente degradadas ante o todopoderoso idioma ruso do ocupante vencedor.
    Entón: as autoridades nacionalistas estonianas (a Real Academia Galega prefere «estoniano» a «estonio»), dende o ano 1991, estimaron que o risco da enésima intervención soviética ou rusa na súa vella área de influencia (a Crimea, a Abxasia, a Chechenia, o Afganistán, a Carelia finlandesa…) era demasiado alto como pra deixalo á boa vontade dos rusófonos colonizadores.
    Porque non eran un, nin dous, nin tres rusos etnolingüísticos. Eran o corenta por cento da poboación, e non cumpría máis ca sumar dous e dous pra concluír que, de non domalos, serían un apoio permanente ós plans de reanecsión da Estonia enteira á Rusia, ou polo menos das partes máis orientais ou rusificadas. Lembremos que as intencións anecsionistas rusas na Ucraína non se limitan á Crimea, senón que por anecsión directa, protectorado ou formación de Estados formalmente independentes mais monicreques de Moscova, abarcan cáseque a mitade do territorio segundo as fronteiras internacionais da Ucraína deica a guerra civil e o choque na Península da Crimea o ano 2014.
    As intervencións militares e políticas da Rusia, trala caída da Unión Soviética (ano 1991) no Báltico, no Cáucaso, nas chairas fluviais meridionais ó oeste dos Montes Urais e na Asia Central, teñen frecuentemente coma escusa oficial aberta a protección dos dereitos humanos da numerosa poboación de etnia rusa ou de lingua rusa que vive alí.
    É dicir, Elentir: por moito que isto che cheire a corno queimado, o feito ouxeitivo era que esa enorme proporción de rusófonos non era, nin podía ser, neutral. Por iso na actualidade o réxime estoniano alega que, grazas á esclusión do ruso coma lingua oficial, grazas á súa espulsión xeral do sistema educativo, grazas á obrigatoriedade do esame de capacitación lingüística en estoniano ós rusos étnicos pra obtela nacionalidade estoniana, grazas á declaración do estoniano estándar (de feito o estoniano, coma o éuscaro, está moi dividido en dialectos fortemente diferenciados) coma única lingua oficial da nación, etcétera, os estonianos nativos lograron preservala independencia do país e maila súa integridade territorial.
    Alegan: «Non queremos outra Carelia (arrebatada en acto de guerra á Finlandia no ano 1940), non queremos outra Crimea, non queremos outro Afganistán, non queremos outra Chechenia (despois da súa independencia no ano 1991, reinvadida pola Rusia no ano 2000), non queremos outra Xeorxia.».
    En conclusión: que o abrazo do oso ruso non é un perigo remoto e improbábel na Estonia. É un factor xeopolítico e glotopolítico sempre presente no Báltico.
    Isto non equivale a unha aprobación implícita ou esplícita, pola miña parte, da política lingüística oficial na Estonia. Polo contrario, é unha política lingüística francamente detestable ó meu ver, contraria ós intereses e dereitos lexítimos de moita xente. Mais cómpre evitalo simplismo e ter en conta o conflito real.
    Cordialmente, do Alexandre Xavier Casanova Domingo

  11. Alexandre, esto es un blog privado y, como muchos otros, tiene sus propias reglas de participación, igual que seguramente las tendrá vuestra lista de correo. Yo no te digo a ti qué normas has de poner en tu lista de correo, y comprenderás que no es de recibo que me digas a mí cómo tengo que gestionar los comentarios de mi blog.

    Por cierto, la censura es que una autoridad pública te impida ejercer tu libertad de expresión. No creo que sea tu caso. Yo aquí no censuro nada, más que nada porque no soy autoridad pública y no tengo poder para limitar la libertad de expresión de nadie. Lo que hago es limitarme a ejercer mi derecho de propiedad sobre mi blog, y en lo relativo a los comentarios, ejercer mi derecho de admisión. Que tú tengas libertad de expresión no me obliga a mí a proveerte de los medios para ejercerla. Este blog lo pago con mi bolsillo y lo sostengo con mi trabajo. Si alguien quiere dictar de qué forma debe gestionarse un blog, lo que tiene que hacer es montarse uno e invertir en él su tiempo y su dinero, como hago yo.

    Por lo demás, tratas en tu comentario muchas cuestiones que no vienen a cuento en esta entrada. Me limitaré a comentar una:

    Alexandre: «na castelanización ou na portugalización nos territorios ibéricos (incluíndo despois ás illas Baleares, as Canarias, os Azores e maila Madeira) hai tamén unha importante parte de violencia, deportacións, roubo de terras ós nativos, etcétera.»

    No es verdad. Pretendes equiparar las deportaciones que se perpetraron en Estonia por parte de la URSS con lo ocurrido en la historia de España, y eso es manipular la historia. En España nunca hubo deportaciones ni robo de tierras por motivos lingüísticos ni étnicos. Esto a menos que te remontes, por ejemplo, a las invasiones romanas o cartaginesas, pero eso aún no era España y los invasores no eran españoles.

  12. Vamos a ver si alguno se entera de una vez de algunas cosas: las normas de participación de este blog dejan bien claro lo siguiente:

    – «No garantizo la publicación de comentarios que no tengan relación alguna con el tema de la entrada correspondiente.»

    – «Ejerceré cuando lo estime oportuno mi derecho de admisión»

    Yo no le digo a nadie a quién tiene que invitar a su casa, y no admito que nadie me exija que le invite a la mía. Al tal Alexandre le he dado la oportunidad de participar en estos comentarios con dos larguísimos mensajes en los que, con toda la cara, se pone a criticarme y a criticar que en este blog yo tenga la última palabra sobre quién comenta y quién no. Se permite el lujo de criticarme por decidir a quién invito a un blog que pago yo con mi dinero y sostengo yo con mi trabajo. Pero bueno, chaval, ¿qué te has creído, que me dedico a trabajar y a pagar por este blog para que tú me des las órdenes? ¿Te crees que no me llega ya con aguantar las leyes caprichosas que tenemos en España, como para aguantar, además, a aprendices de dictador que pretenden dictarme lo que tengo que hacer con mi propiedad?

    Monta tú un blog y dedícate a aguantar, si quieres, toda clase de impertinencias. Pero yo no soy masoca.

    Digo esto porque he borrado el último comentario de este señor, en el que insistía en dictarme la política de moderación de mi blog -insisto: MI blog- y se ponía a lanzarme descalificaciones porque no le gustaba la que tengo. Es el colmo, vamos: sostengo este blog 11 años para que un recién llegado me venga a dictar cómo gestionarlo. Alguna gente confunde la hospitalidad con la propensión a dejarse mangonear por cualquiera. Pues en este blog no ocurre esto. El que quiera dar clases de tolerancia, que se monte un blog con SU dinero y con SU trabajo, y que lo sostenga durante 11 años, si es capaz. En mi casa yo pongo mis normas, faltaría más.

Opina sobre esta entrada:

Debes iniciar sesión para comentar. Pulsa aquí para iniciar sesión. Si aún no te has registrado, pulsa aquí para registrarte.